Bu yazunun başlığını okuyunca, her yerde bahsi geçen komplo teorilerinden bahsedeceğimi düşünüyorsanız yanılıyorsunuz, çünkü benim asıl amacım, olaya karşı tepkimi belirtmek.
Şimdi bir hayal kuralım hep birlikte. Güzel bir Salı gününe uyanmışsınız, işinize, gücünüze bakacaksınız, bir hesaplarımı kontrol edeyim, hisse senetlerime, altına veya Dolar’a bakayım dediniz ve karşınızda bankanızın logosundan başka hiçbir şey çıkmıyor. Bir bakayım millet ne demiş diye düşünüyorsunuz ve bir süre sonra, bankanın sistemlerinin çöktüğünü öğreniyorsunuz. Ne dersiniz? İlk başta hepimiz, olaya iyimser yaklaşmaya çalışırız, deriz ki, her halde geçici bir sorun var, 1 – 2 saate düzelir. Ancak banka, mesai saatinin neredeyse yarım gününün dolduğu ana kadar hiçbir açıklama yapmıyor ve konu bir muamma olarak kalıyor. İnsanların aklına da türlü türlü şeyler gelmeye başlıyor, acaba bir saldırı mı var?
Banka birkaç saat sonra bu iddiayı reddediyor ancak, sorunun ne olduğuna yönelik hiçbir bilgiyi bize sunmuyor. Yani veri tabanımızda sorun var, şu şekilde bir sorun yaşıyoruz deselerdi, biz adamların ofisini mi basacaktık? Yine oturup bekleyecektik. Ama ortada bir belirsizlik var ve sizin bu belirsizliğe karşı hiçbir şey söylememeniz, komplo teorilerinin önünü açıyor. Buna rağmen “çıkan haberlere itibar etmeyin” nasıl diyebiliyorsunuz?
AkBank, Türkiye’de en çok müşterisi olan bankalardan bir tanesi. Kimi insanın maaş hesabı var, kimisinin yatırım, kimisinin birikim, kimisinin de günlük işlemlerini yapıp, nakit yatırdığı bir hesabı… işte milyonlarca insanın kullandığı, bir günde yine milyonlarca işlemin yapıldığı banka ATM’ler, kart işlemleri, mobil uygulama ve internet şube dahil her şeyiyle çöküyor. Ancak bankanın konuyla ilgili sadece 2 açıklaması ve tepki gösterenlere verdiği kopyala yapıştır cevapları var. Bunlar da sistemde bir yavaşlık olduğu ve ekiplerin çözümü üstünde çalıştığı, aynı zamanda siber saldırı olmadığı şeklinde.
Biliyorsunuz, normalde bu tarz durumlarda, yani bir şirketi fiilen, maliyen etkileyen konularda Kamuoyunu Aydınlatma Platformu’na bir bilgi sunulması, daha düz tabirle müşterilerin bilgilendirilmesi gerekiyor. Fakat ben 10 şirketten 9’unun, bu konuya dikkat etmediğini görüyorum. Çünkü müşteriyi bilinçendirmeyen şirkete, caydırıcı bir ceza yok. Adamlar kafalarına göre takılıyor, sesini çıkaran yok.
Daha önce 2 kere de Papara çöktü ve ikisinde de en az 3 – 6 saat arasında uygulama ve kartlar çalışmadı. Papara, sorunu birkaç saat içinde çözmesine rağmen Ak Bank, tam 12 saattir, birkaç giriş dışında çalışmıyor. Hatta 13. Saat de az sonra dolacak.
Siber saldırı, bu tarz durumlarda aklımıza ilk gelen şey oluyor. Fakat başka bir yerden duyduğum bilgi, bankanın hizmet sunduğu veri tabanının çöktüğü yönünde. Tabii bunu, banka henüz resmen doğrulamadı.
Normalde A sunucusunda bir sorun çıkarsa, hizmet akışının kontrollü olarak B sunucusuna aktarılması gerekiyor. Burası bir banka, ve insanların tüm gün bu hizmeti kullandığını, faturalarını ödeyip alışveriş yaptığını, para gönderip aldığını düşünürsek, sizin 13 saatlik bir kesintinin kesinlikle mantıklı bir açıklamasını yapmanız lazım. Yoksa insanların, “Çiftlik Bank” yorumuna dahi bir şey deme hakkına sahip değilsiniz.
Faturasını Ak Bank’tan ödeme talimatıyla ödeyen, kart ve kredilerinin vadesi için son ödeme günü olan insanların, mağduriyetinin nasıl giderileceğine ilişkin de bir bilgi yok. Başka banka hesaplarına sahip olanlar, bu işlemlerini o hesaplarından da gerçekleştirebilir ancak tüm parasını Ak Bank hesaplarında tutanlar ne yapacak?
Ak Bank’ın söylediği tek şey, “ekiplerimiz çalışıyor”. Ancak insanlar buna bu kadar sabır göstermez. Hadi biz, deriz ki veri tabanı çökmüştür, ki bu da bankayı haklı çıkaracağımız anlamına gelmez, ancak bu işlerden anlamayan kullanıcıyı bu konu ilgilendirmez. Daha doğrusu, bankanın yaşadığı teknik sorun, hiçbirimizi ilgilendirmez, sadece bankayı ilgilendirir. Müşterilerin bakacağı tek şey, hizmet alıp alamadıkları olur ve sizi asla affetmezler.
Hani hep söylenir ya yapılan iyilik çabuk unutulur, atılan kazık unutulmaz diye, işte o da bu hesap. Bu iş düzelir düzelmez hesabımdaki parayı başka bankalara taşıyacağını söyleyen bir sürü insan var. Saatler geçmesine rağmen halen iyi düşünenler yok mu? Elbette var.
Yine Twitter’da gördüm, bir kişi Ak Bank sayesinde 1500 TL değerinde Çip-Para kazandığını yazmış. Başka insanlar da kart aydatından ve bankanın emeklisini hor görmesinden şikayetçi, onları ne yapalım? Bir bankanın size hediyeler vermesi, o bankayı iyi yapmaz. Şunu sormalısınız, benim Çip-Para diye aldığım şey, hangi kredinin faizi?
Diyebilirsiniz, hocam paramız değersiz, hangi kampanyayı bulsak atlıyoruz, evet, mecburuz, çünkü ben de yapıyorum. Ama bir bankayı bu hizmetiyle övüp, yapılan eleştirileri değersiz görmek hiç mantıklı değil.
Evet, hiçbirimiz, hizmet aldığı bir şirketin çöküp, 14 saat boyunca hiçbir şekilde hizmet verememesinden hoşlanmaz. Fakat firmalar, bu tarz sorunları müşterilere karşı bir sorumluluk hatta belki de saygısızlık olarak görmelidir. Çünkü “değerli” dediğiniz müşterilerinize, yaşanan sorunla ilgili bir açıklama yapma zahmetinde bile bulunmuyorsunuz.
Umuyoruz ki banka, süreci sağlıklı bir şekilde tamamladıktan sonra, kamuoyunu aydınlatmaya yönelik sorunun ne olduğunu, neden yaşandığını, nasıl çözüldüğünü gösteren şeffaf verileri bizimle paylaşır. Yoksa bu sürecin ardından, insanların bankaya olan güveni zedelenecektir.
Papara hala ayakta diyebilirsiniz, ama o çökme sorunlarının ardından birçok insan, sadece kampanyaları için hizmeti kullanmaya başladı. Ve Papara, hiçbir zaman bu kadar uzun bir kesinti süresiyle karşılaşmadı. Ayrıca Papara’yı denetleyen bankalar ve MASAK, ancak Ak Bank’ı denetleyen tek unsur BDDK, ve bildiğim kadarıyla onların da bankaların genel kontrolü dışında bir sorumluluğu yok. Bu konuyu araştıracak olanlar Siber Suçlar Araştırma Kurumu, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Tüketici Hakları Araştırma Merkezleri ve diğer adli/mali/bilişim denetim kurumları olacaktır.
Şu an baktığımda, Ak Bank’ın hizmetlerine halen erişemediğimi görüyorum. Sorun ne zaman çözülür bilemem, ama ümidim bir an önce çözülmesi. Konu hakkında ne düşünüyorsunuz?
Bu arada, komplo teorisi üreten, özellikle boş boş konuşan arkadaşlar için her zaman söylediğim şeyi söylemeye devam ediyorum, aklınızı insanlara, bilime, Dünya’ya faydalı bir şey için kullanın. Click Bai yapan haber sitelerine bir şey diyemiyorum,onların bu işi kendi vicdanları ışığında değerlendirmesi gerektiği inancındayım.
