Microsoft, 2015 yılından beri Windows 10 için güncelleme yayınlayıp, işletim sistemini güncel tutma politikasını benimsemişti ancak firma, önce Mayıs ayında Windows 10 için desteği keseceği tarihi açıkladı, daha sonra 11 dakikalık Windows açılış sesleri videosu paylaştı ve en son da, dışarıdan bir ISO dosyasının sızdırılmasıyla Windows 11’in geleceğini resmen anlamış olduk. Bizi biliyorsunuz, yeniliklere karşı değiliz, hatta yenilik olsun ki sektörde heyecan artsın, üreticiler kendilerini geliştirsin. O yüzden ben, Microsoft’un Windows 11 ile yeni bir işletim sistemi duyurmasını hiç yadırgamadım. Neticede Apple, Google ve hatta artık Huawei bile, her sene çarpıcı bir lansmanla yeni işletim sistemi sürümlerini duyururken, Microsoft sadece basit bültenler ile yetindi.
Geldi 24 Haziran, ve Windows 11 resmen tanıtıldı. İşletim sistemine gelen yenilikler sizi tatmin etmiştir, etmemiştir, tasarımını beğenmişsinizdir ya da beğenmemişsinizdir sizin fikriniz, ancak ben çoğu yenilikten memnun kaldığımı söyleyebilirim. En azından Ayarlar ve Mağaza, daha doğru düzgün yeni tasarımlarına kavuştular. Gelen yenilikleri de zaten bir videomda anlattım, yazının sonuna eklerim.
Yenilikler, farklılıklar bir kenarda dursun şimdi, en büyük yeniliğe geleceğim, sistem gereksinimleri. Biz Windows’u bugüne kadar nasıl gördük? Hep eski donanımlara olan desteğiyle ve düşük sistem gereksinimleriyle. Yok canım, şimdi de sistem gereksinimleri düşük ama kağıt üstünde. Peki Microsoft Windows 11 ile ne yaptı? Ben, TPM 2.0 istiyorum dedi, o olmazsa Windows 11’i kullanamazsınız dedi.
Windows 11’in duyurulduğu gün Microsoft, duyuru ile aynı anda kullanıcıların, sistem uyumluluklarını görebilecekleri Windows 11 uyumluluk Yardımcısı isimli bir araç yayınladı. Herkes, “sistemim destekliyordur ama yine de bakayım” deyip aracı indirdi ve gördüler ki, “sisteminiz Windows 11’i çalıştıramaz”. Evet, Intel Core i7 7700K işlemcili bir kasa, AMD Rizen 7 1700X işlemcili bir sisteme sahip bir kullanıcı, ekranında bunu gördü. Üstelik araçta, sadece sistemin destekleyip desteklemediği yazıyor, yani ne eksik, ne fazla, bu sistem neden Windows 11’i çalıştıramıyor? Sorusunun cevanını hiçbir şekilde alamıyorsunuz.
Sistem gereksinimlerine bakıyorsunuz, işlemci için 1GHz veya daha hızlı ifadesini görüyorsunuz, tam “bu nasıl olur?” diye düşünürken alt satırda, TPM 2.0 diye bir şey görüyorsunuz. Hayda, bu ne olaki?
TPM ile ilgili bir araştırma yaptığınızda, bunun ne işinize yarayacağını soruyorsunuz, çünkü özelliğin şu anda bireysel kullanıcılar için çok bir işe yarayacağını söyleyemiyorum. Hart diskinizi şifrelemeyi gerektiren ne olabilir ki bilgisayarınızda?
Elbette, aldığımız duyumlara göre Microsoft, TPM modülü ile ilgili farklı şeyler üzerinde çalışıyor, yani şimdi olmasa da ileride, bireysel müşterilerin işine yarayabilir. Ancak 7. Nesil ve öncesi Intel, 1. Nesil ve öncesi AMD işlemcileri içine alan yüz milyonlarca cihaz ve kullanıcıları için, sistemlerinde olmayan bir teknolojinin bedelini bu şekilde ödetmek ne kadar mantıklı?
TPM, illaki işlemcinizin içerisinde olmak zorunda değil, siz harici olarak satın alıp ana karta takabiliyorsunuz. Ancak Windows 11’in duyurusu ile birlikte bu modülün fiyatları da uçuşa geçti. Bir modül için 800 TL verir misiniz?
Microsoft, geçtiğimiz günlerde yabancı bir ülkede, Windows 11 ile ilgili soruları cevapladığı bir canlı yayın yapmış. Ancak cesur yürekli kullanıcılar, rahat durmayarak içlerinden geçenleri canlı sohbet bölümünden paylaşmışlar. Bu düşüncelerin arasında “Windows 11, Windows 8 gibi olacak”, “Windows 11 için TPM 2.0 istemeniz tamamen saçmalık”, “Windows 11 başlamadan bitti” gibi oldukça sert söylemler vardı. Tepkilere direnemeyen canlı yayın ekibi, yorumları silip, canlı yayının görünürlüğünü de liste dışı yaptı. Ancak bu, sadece şirketin, gelen başarısızlık tehlikesini görmediğini gösteriyor.
Microsoft’un, Windows işletim sistemindeki başarısızlıkları hep farklı sebeplerden olmuştur. Windows Me, hantallığı yüzünden unutulup gitmişti. Windows Vista, grafiksel ve görsel efektli arayüzünü, çok erken sunduğu için kısa sürede patlamıştı. Düşünün, Windows Vista uyumlu diye bilgisayar alıyorsunuz, ancak sistem, işletim sistemini kaldırmıyor. Windows 8’de de Microsoft, modern ara birimin kurbaanı oldu ve yine, önemli bir başarısızlık yaşadı.
Microsoft, o dönem başarısızlıklarından, işin sonunda ders almak zorunda kalıyordu ancak, şimdi böyle bir zorunluluğu yok. Şirket, işletim sistemini yayınlamadan önemli bir yanlışından dönebilir ve başarısızlıktan kurtulabilir. Ama Microsoft ne diyor biliyor musunuz? Windows 11 sistem gereksinimleri konusunda katı olacağız, uyumsuz donanımların Windows 11’i yüklemesine izin vermeyeceğiz. TPM 2.0 gereksiniminden de vaz geçmiyoruz. Hocam bir nefes alın :).
Bu şuna benziyor, metro istasyonlarında, sarı çizgiyi geçmeyin diye bir duyuru yapılır, ama aklı yerinde olmayan biri, 3 kez yapılan sesli duyuruyu ve çizgilerin üstünde yazan yazıları dikkate almayıp, ray hattına atlayıp gelen metronun kurbanı olur. İşte oradaki kurban burada Microsoft’tur.
Hala çizgiyi geçmedi Windows 11, dolayısıyla çizgiyi geçmeden, herkesi kızdıran bu karardan dönülebilir.
Bu kamuya hizmet eden her kişi, kurum ve kuruluş için geçerlidir, kullanıcılarınız size hizmet etmez, siz kullanıcılarınıza hizmet edersiniz. Bu yüzden sizin kendinizi değil, müşterilerinizi dinlemeniz lazım. Markaları eleştirdiğim zaman hep söylüyorum, bir gün o müşteriler, fikirlerini dikkate almadığınız için sizi bırakıp gider.
Diyelim ki TPM 2.0 zorunluluğundan vaz geçmeme konusunda kararlı Microsoft. O zaman da ben şunu öneriyorum, Güvenli Platform Modülü’nün, bireysel bir kullanıcının ne işine yarayacağını insanlara anlatın. Güvenlik alanında ne planladığınızı, bu gereksinimi neden istediğinizi onların anlayacağı dilden aktarırsanız, belki şansınız bir miktar artar.
Gelen bilgilere göre Windows 11, beta aşamasında olmasına rağmen %1’lik pazar payına ulaşmayı başarmış. Bunun nedeni gayet basit, Windows 11, özünde başarısız bir işletim sistemi değil. Modern tasarımı ve yeni gelen birtakım özellik, oyun geliştirmeleri ve diğer detaylarla oldukça dikkat çeken bir Windows sürümü. Ancak Microsoft, TPM 2.0 isteğinden vaz geçmezse Windows 11, pazar payının yalnızca küçük bir kısmının hakimi olabilecek.
UEFI gereksinimi ve Secure Boot’u eleştirenler de olmuş, arkadaşlar, bilgisayarınızı son 10 – 12 yılda aldıysanız, sisteminizde hem UEFI, hem de Secure Boot desteği vardır. O yüzden bu problem değil. Ben başka işletim sistemleri kuruyorum diyorsanız da, ben şu an Secure Boot kapalı şekilde sistemi kullanıyorum, Windows bir uyarı vs. karşıma çıkarmadı.
Bu arada şunu da söylememek olmaz. Windows’un dandik aracı olan Windows 11 Uyumluluk Yardımcısı’nın, mükemmel bir halini Github’daki bağımsız bir geliştirici yaptı. Araç size, hangi özelliklerden dolayı Windows 11’i yükleyemeyeceğinizi düzgün bir şekilde gösteriyor. Microsoft da, büyük rezillik çıkaran aracını yayından kaldırdı ve daha kapsamlı olarak sonbahar aylarında indirmeye sunacağını söyledi.
Evet, Windows 11, kağıt üzerinde, 1GHz ve üstü hıza sahip, 64 bit işlemcilere kurulabiliyor. Fakat araştırdığınızda görüyorsunuz ki, TPM 2.0 destekleyen, 1GHz hızında bir işlemci yok. En azından ben bulamadım. Keşke onun yerine, hangi nesillerin Windows 11’i desteklediğini yazsalardı, çünkü Microsoft’un kendi cihazı bile Windows 11’i desteklemiyor.
Ben, Microsoft’un bu politikasından vaz geçeceğine inanıyorum. Windows 11 yayımlanana kadar olmasa da, 1 yıl sonra gelen pazar payı sonucundan sonra muhakkak TPM 2 desteğini kaldırırlar.
Bu arada TPM 2’yi yaygınlaştırmak istiyorlarsa, PC üreticileriyle iş birliği yaparak eski bilgisayarları, belli bir indirimle yeni nesil bir ürünle değiştirebilirler. Bunun Microsoft için zor olacağını sanmıyorum. Hatta biraz daha ileri gidersek, herkese bir TPM modülü hediye etsinler, konu bitsin gitsin.
Windows 10 çıktığında, herkes disk kullanım sorunları sebebiyle SSD’lere geçmek zorunda kalmış, bu kullanıcılarca “SSD’leri satmak için Windows 10’u çıkardılar” şeklinde yorumlanmıştı. Şimdiki tutum ise, yeni TPM yongalarını veya yeni nesil PC’leri sattırmak için Windows 11’in bu gereksinime sahip olduğu şeklinde yorumlanıyor. Artık takdir sizin.
Sizlerle birlikte Windows 11’in başlamadan bitip bitmeyeceğini, Microsoft’un neden bu yanlış politikadan vaz geçmesi gerektiğini ve diğer fikirlerimizi paylaştık. Umarım Windows 11, gereksiz bir donanım yüzünden başarısız Windows sürümleri arasında yer almaz. Peki konu hakkında siz ne düşünüyorsunuz?
