2020 yılında tüm Dünya, Apple’ın öncülüğünde yeni bir olaya tanık oldu, neredeyse tamamen boş kutu içeriği. Şirket, iPhone modellerinin kutusundan şarj cihazı ve kulaklığı çıkartmış, yalnızca Lightning kablosuna yer vermeye başlamıştı. Kısa süre içerisinde Samsung, Xiaomi ve diğer pek çok üretici, Apple’ı izleyerek şarj cihazını kutu içeriğine dahil etmekten vazgeçtiler ve böylece, daha ince kutularla karşılaşmaya başladık.
Avrupa Birliği Komisyonu, bu konuyu bir süre önce değerlendirmeye aldı ve bazı standartların olacağının sinyallerini verdi ancak, bunlar bugüne kadar tam manasıyla netleşmemişti. Komisyon detaylı bir önerme listesini an itibariyle sunmuş durumda.
Bu konuda hiç şüphesiz en dikkat çeken şey, şarj kablolarının standart hale getirilmesinin istenmesi. Bu zaten, bizim haber sitelerinde de fazlasıyla yer aldı, komisyon, USB-C bağlantı noktasının birçok cihaz için standart olmasını istiyor. Bu karar, kendi Lightning girişini kullanan Apple için, çok da iyi bir haber olmamıştı.
Dediğimiz gibi, bu sadece başlangıç. AB, buna ek olarak hızlı şarj konusunu belli bir standart temele oturtmayı hedefliyor. Ve en önemlisi, hızlı şarj adaptörü satışı, telefon ve diğer birtakım ürünlerin satışından ayrılacak. Yani üreticiler, telefonun yanında şarj cihazını, ekstra olarak talep eden tüketicilere gönderecek.
Komisyonun sunduğu bu öneri akıllı telefonların yanında tabletler, el konsolları, taşınabilir hoparlörler, TWS/Wireless kulaklıklar ve kameralar için de geçerli olacak. Dizüstü bilgisayarlar şu an kapsam dahilinde görünmüyor.
Avrupa Birliği komisyonu, uygulamaya koymayı planladığı bu mevzuatında şu 4 şeyi öneriyor:
- Elektronik cihazlar için uyumlu bir şarj bağlantı noktası: USB-C, ortak bağlantı noktası olacaktır.
- Uyumlu hızlı şarj teknolojisi: Farklı üreticilerin şarj hızını haksız yere sınırlamasını önlemeye yardımcı olacak ve bir cihaz için uyumlu herhangi bir şarj cihazı kullanırken şarj hızının aynı olmasını sağlamaya yardımcı olacaktır.
- Şarj cihazı satışını elektronik cihaz satışından ayırma: Komisyon, AB tüketicilerinin halihazırda ortalama üç şarj cihazına sahip olduğunu ve yalnızca ikisini kullanacaklarını söylüyor.
- Tüketiciler için iyileştirilmiş bilgiler: OEM’lerin şarj hızları ve cihazın hızlı şarjı destekleyip desteklemediği hakkında bilgi sağlaması gerekecek.
AB komisyonunun paylaştığı istatistiksel verilere göre, Avrupa’lı tüketiciler, cihazlara dahil edilmeyen, diğer ürünlerin şarj girişinden bağımsız olan şarj ürünlerine, yılda 2,4 milyar Euro’dan fazla para harcıyor. Yine komisyonun belirttiğine göre her yıl kullanılmayan ve bunun sonucunda da çöpe atılan veya ölümüne terk edilen şarj cihazları, 11000 ton elektronik atık oluşmasına sebep oluyor. AB Komisyonu, bu yeni mevzuat ile tüketicilerin, gereksiz şarj adaptörü satın almasını önleyerek yılda en az 250 milyon Euro’luk bir tasarruf yapmasını öngörüyor.
Elekronik atıklar, doğaya sandığımızdan çok zarar veriyor. Hele ki küresel ısınma, gelecekte doğal kaynaklara erişim gibi konuları tartıştığımız bu dönemde, doğayı korumak için hepimizin üstümüze düşen görevi yapması gerekiyor.
Önermede yer alan maddelerden biri de hızlı şarj standardı, açıkçası mevzuattaki en ilginç madde olabilir. Birçok Çinli akıllı telefon üreticisi, birbirleriyle rekabet edebilmek için farklı hızlı şarj standartları ve güç değerleri kullanıyor. Bu da, farklı bir üreticiden, aynı güçte bir adaptör satın aldığınızda şarj süresinin aynı olmamasına neden olabiliyor. İşte bu mevzuata göre hızlı şarj için, üreticilerin belirli teknik standartları ortak olarak kullanması gerekecek, yani 33W Xiaomi adaptör ile 33W Huawei adaptöründen aldığınız verim, bu sayede aynı olacak.
Ben mesela, saatimi Xiaomi’nin adaptörüyle şarj etmek istediğimde inanılmaz uzun sürelerle karşılaştım. Halbu ki adaptör 20W gücünde, yani benim USB-C adaptörümle neredeyse aynı. Ben de bu yüzden saati bilgisayardan şarj ediyorum, daha doğrusu şarj standını PC’ye takıyorum. Buradaki farklılık işte kullanılan standart ve teknolojilerden kaynaklanıyor.
USB-C zaten artık standart olacak, ancak üreticilerin buna ek olarak, hızlı şarj adaptörlerinin özelliklerini detaylı olarak paylaşması gerekecek. OEM üreticiler, sattıkları şarj aletinde ne sunduklarını, hangi cihazlarda nasıl performans verdiklerini detaylı olarak müşteriye aktarmak zorunda.
*Lightning kablo ile bir iPhone 12 Pro
Her ne kadar diğer üreticileri etkileyebilecek, küçük çaplı durumlar olsa da bu işten en çok etkilenecek şirket herkesin tahmin edebileceği gibi Apple olacak. Aslında Apple’ın Lightning’ten USB-C’ye geçeceği birkaç yıldır söyleniyordu, hatta şirketin bu yönde attığı adımlar da yok değil. Mesela, MacBook dizüstü bilgisayarlar ve iPad tabletler, son nesillerinde USB-C portu üzerinden şarj oluyor. Fakat Apple, iPhone akıllı telefon ve AirPod TWS kulaklık cihazlarında, halen Lightning’ten USB-C’ye şarj kablosu ile şarj desteği sunuyor.
Bu konu AB’de kabul edilirse, Apple’ın adaptör ve kablo satışları önemli derecede olumsuz etkilenebilir. Apple, geçmişte birçok konuyla mücadele etmişti, kimi zaman istediği sonucu alan şirket, bazen de alınan kararlara boyun eğmek zorunda kalmıştı. Yine bu konuda da Apple’dan çatlak sesler duyabiliriz.
Ancak Apple’ın bu düzenlemeye uymak için de oldukça fazla zamanı var. Bu mevzuatın yasallaşması için, Avrupa Birliği Parlementosu ve Avrupa Birliği Konseyi’nin bunu onaylaması gerekiyor. Bu 2 kapının birinden red çıkarsa, mevzuat yürürlüğe konmaz. Ancak bu her 2 birimin de mevzuat içeriğini onaylaması durumunda, yine hemen paniğe kapılmaya gerek yok çünkü bu mevzuatı uygulamaları için AB, OEM üreticilere 24 aylık bir süre tanıyor. Bu süre sonunda konunun muhatabı olan tüm şirketlerin, düzenlemelerini yeni yyasaya göre yapmış olması gerekli.
AB’nin şarj konusunda sunduğu yeni önermeler hakkında ne düşünüyorsunuz?
