Yeni AB mevzuatı çıkarılabilir bataryaların hayatımıza geri dönmesini sağlayabilir. Küresel iklim değişikliğinin getirdiği risklere karşı önlemler almaya devam eden dev ülkeler topluluğu, yeni uygulamasıyla eski pillerin geri dönüşüm süreçlerini hızlandırmak da dahil olmak üzere pek çok şeyi hedefliyor.
Avrupa Birliği, son dönemde özellikle büyük teknoloji şirketlerini ilgilendiren pek çok adım attı. Kronolojik sıraya göre gidersek, en başta Ocak 2024 tarihine kadar işletim sistemi sahibi/akıllı telefon üreticisi firmalar, cihazlarında üçüncü taraf uygulama mağazalarına izin vermek zorunda kalacak. Takvimler 31 Aralık 2024 tarihini gösterdiğinde ise, taşınabilir cihazların pek çoğu için, ortak şarj bağlantı noktası olarak üreticilerin, USB-C’yi kullanmaya başlamaları gerekiyor.
Onlarca akıllı telefon, dizüstü bilgisayar, kulaklık ve tablet bilgisayar üreticisini, özellikle de Apple’ı etkileyecek bu 2 kararın ardından ülkeler birliği, taşınabilir cihazların kullanıcı tarafından değiştirilebilen pillere sahip olmasını gerektirecek geçici bir anlaşma üzerinde çalışmaya başladı. Yeni AB mevzuatı çıkarılabilir bataryaları tekrar hayatımızın bir parçası yapabilir.
Yeni AB mevzuatı çıkarılabilir bataryalara yeniden merhaba dememizi sağlayabilir
ANDROID KATEGORİSİNDEN ÖNERİLEN: Galaxy S23 Ultra Ön Kamera Çözünürlüğü Daha Düşük Olacak!
ÖNERİLEN: Oppo Find X6 Kamera Kurulumu Belli Oldu!
ÖNERİLEN: Samsung Mobil Bölümünde Yonga Seti Geliştirme İçin Yeni Ekip Kuruluyor!
Avrupa Birliği’nin üzerinde çalıştığı bu mevzuat, akıllı telefonlar da dahil olmak üzere pek çok cihaz kategorisinde üreticilerin çıkarılabilir pillere imkan sağlamasını istiyor.
Bu kapsamda;
- taşınabilir piller,
- Bir aracı çalıştırmak için kullanılan piller (ampuller vs.),
- Sıvı piller,
- Hafif Taşıma Araçları pilleri (LMT, elektrikli scooter ve bisikletlerin pilleri),
- Elektrikli otomobillerde yer alan bataryalar,
- Endüstriyel amaçlı kullanılan piller
Bundan sonra ilgili cihaz için çıkarılabilir ve değiştirilebilir forda kullanılmak zorunda kalacak.
Tabii mevzuat henüz “geçici” konumda bulunuyor, yani hemen yürürlüğe girmeyecek. USB-C sürecinin kesin olarak yasallaşmasını düşünün, yaklaşık 2 buçuk yıldır devam eden süreç, nihayet geçtiğimiz haftalarda tamamlandı. Haliyle bunun da yasallaşması zaman alacaktır.
Bu yasa – eğer geçerse – üreticilere, taşınabilir cihazlarını, kullanıcıların pillerini kolayca çıkarıp değiştirebilecekleri şekilde elden geçirmeleri için 3 buçuk yıl verilecek. Bu yasanın en sıkıntılı yönü, çıkarılabilir pillerin cihazlardan neredeyse tamamen uzaklaştığı bir dönemde gündeme gelmiş olması. Akıllı telefonlarda uzun süredir üreticilerin pek çoğunun terk ettiği değiştirilebilir bataryalar, yasa kapsamına alınacak diğer ürün gruplarında da zaten ya bugüne kadar hiç kullanılmadı, ya da giderek kullanımı terk ediliyor. Ama sonuçta yeni AB mevzuatı çıkarılabilir bataryaları geri getiriyor.
Fakat üreticiler isterse, çıkarılabilir batarya modülünde de bugün pek çok özelliğin tüketicilere sunulması mümkün. Mesela Samsung’un satışa Sunduğu dayanıklı akıllı telefon ailesi Galaxy XCover, bugün bizlerin bir akıllı telefonda beklediği suya ve toza karşı dayanıklılık başta olmak üzere pek çok sağlamlık özelliğini sunabiliyor ve bu telefonlar, bahsi geçen özelliklere rağmen değişen batarya tasarımıyla bizleri karşılıyor.
*Samsung Galaxy Xcover6 Pro, IP68 ve MIL-STD-810H dayanıklılık sertifikalarına sahip ve kolayca çıkarılabilen bir batarya ile birlikte geliyor
Ancak yine de, çıkarılabilir batarya konusunda üreticileri zora sokacak bazı durumlar var, mesela katlanabilir akıllı telefonlar. Biliyorsunuz ki, katlanabilir telefonlar yavaş yavaş yaygınlaşıyor ve Samsung gibi markalar, ürünlerinde ağırlığı dengelemek gibi çeşitli sebeplerle telefonlarının 2 yarısında, 2 farklı pile yer verebiliyor. Yani çift hücreli bataryaların, katlanabilir cihazlarda kullanıldığını görüyoruz.
Bu piller birbirine şerit kablolar ile bağlı oldukları için, kullanıcılara kolay erişim sağlayan bir tasarım bulmak zor olacaktır.
Eğer söz konusu mevzuat, Avrupa Birliği Parlamentosu ve Avrupa Birliği Konseyi tarafından onaylanırsa, üreticilerin yükümlülüklerini yerine getirmek için üç buçuk yıl civarında bir zamanı olacak.
AB, yeni mevzuatı ile sadece çıkarılabilir pilleri geri getirmiyor, ayrıca pillere ilişkin birtakım yeni düzenlemeler de, kabul edilirse bu yasa ile yürürlüğe girecek. Nedir bunlar? Derseniz, hemen bahsedelim.
Şirketlerin artık cihaz pillerine; kapasite, performans, dayanıklılık, kimyasal bileşim ve “ayrı toplama” sembolü hakkında bilgi içeren etiketler ve QR kodları eklemeleri zorunlu hale getirilecek. Yani akıllı telefonunuzdan bataryayı çıkardığınızda, pil üzerinde tüm bu ayrıntılara erişebiliyor olacaksınız. Bunun yanı sıra pillerin, genel pil modelinin yanında bireysel pil hakkında bilgi içeren dijital pasaportları da olacak.
Mevzuatın içerisinde yer alan bir diğer konu da, pillerde kullanılan malzemelerin ne kadar geri dönüştürülmüş bileşenden oluşması gerektiği hususunda. Anlaşılıyor ki, öçalışmanın içerisinde çevre için büyük kaygıları olan birilerinin emeği fazlaca geçmiş.
Her neyse, üreticilerin bu çalışma yasallaştıktan sonra pillerinde en az; kobalt için %16, kurşun için %85, lityum için %6 ve nikel için %6 geri dönüştürülmüş element kullanması mecburi olacak.
Evet, her konuda detaylı çalışmalar yapan ve şirketlerin tabiri caizse canını okuyan AB, burada da aynı şeyi yapmayı ihmal etmemiş. Ülkeler birliği geri dönüşüm sürecine katkı sağlamak için eski pillerin toplanmasını zorunlu kılacak. 2023 yılının sonuna kadar eski pillerin en az %45’inin, 2027 yılının sonuna kadar %63’ünün ve 2030 yılının sonuna kadar %73’ünün ücretsiz bir şekilde toplanması gerekiyor. Bu süreç sadece taşınabilir cihazların pillerini kapsıyor.
LMT pilleri için ise süreç biraz daha yayılmış durumda, 2028 yılının sonuna kadar bu pillerin en az %50’si, 2030 yılının sonuna kadar ise %61’i toplanmalı.
Elektrikli otomobillerde yer alan ve endüstriyel amaçlı kullanılan bataryalar da dahil olmak üzere bu mevzuat kapsamına giren tüm pillerin, markaları, kökenleri ve durumları ne olursa olsun tüketiciden hiçbir bedel talep edilmeden toplanması isteniyor.
Tüm bunların haricinde son olarak, AB ülkelerinde ürünlerini satan şirketlerin, “hammadde ve ikincil ham madde tedariki, işlenmesi ve ticareti ile bağlantılı sosyal ve çevresel riskleri ele almak” amacıyla bir durum tespiti politikası geliştirmeleri talep edilecek.
Raportör Achille Variati (S&D, IT) AB adına konuya ilişkin şunları söyledi: “İlk kez, bir ürünün tüm yaşam döngüsünü kapsayan döngüsel ekonomi mevzuatımız var – bu yaklaşım hem çevre hem de ekonomi için iyidir. Tüketicilere büyük ölçüde fayda sağlayacak önlemler üzerinde anlaştık: piller iyi çalışacak, daha güvenli ve çıkarılması daha kolay olacak. Genel amacımız, özellikle lityum için daha güçlü bir AB geri dönüşüm endüstrisi ve bir bütün olarak rekabetçi bir endüstriyel sektör inşa etmektir; bu, önümüzdeki yıllarda kıtamızın enerji geçişi ve stratejik özerkliği için çok önemlidir. Bu önlemler, tüm küresel pil pazarı için bir ölçüt haline gelebilir.”
Peki siz, yeni AB mevzuatı çıkarılabilir bataryaları geri getirmesi hakkında ne düşünüyorsunuz? Sizce yapılan bu hamle doğru mu, yoksa şirketler fazla mı sıkıştırılıyor? Fikirlerinizi lütfen yorumlar bölümünden bizimle paylaşın.
