2000’li yılların başı civarlarında her üç kişiden ikisi bir Nokia cep telefonuna sahipti. Nokia cihazlar piyasanın diğer üreticileri ve onların telefonlarına göre hem daha ilgi çekici özellikler barındırıyordu hem de daha sağlam bir yapıyla ürünler tüketicilere sunuluyordu. Hatta Teknolojiye Atarlanan Adam’ın Nokia 3310 inceleme videosunu izleyenler, oradaki espriyi hatırlayacaktır. Nokia o dönemlere göre ürettiği kaliteli telefonlar sayesinde 1995 yılından 1999’a kadar net karını neredeyse 4 katına kadar çıkartmayı başarmıştı.
Bu İçerikte Ne Var?
Dünya Genelinde 250 Milyondan Fazla Telefon Sattı
Dünya genelinde 250 milyondan daha fazla satılan nokia 1100 ve 3303 modelleri, bu telefona sahip olan şanslı insanlar tarafından bir nevi bebek gibi değer görüyorlardı. Nokia 1100 ve Nokia 3303 model telefonlar günümüzde halen daha “Tüm zamanların en çok satan telefon modeli” olarak ismini birinci sırada korumayı başarıyor.
Nokia telefonlar ya da piyasanın diğer bütün telefonları ilk sunuldukları zamanlarda Türkiye için cep yakacak durumdaydı. Türkiyedeki 1994 ve 1999 krizleri neticesinde enflasyon o kadar artmıştı ki insanlar zaten geçinemeyecek haldeyken bu telefonlara uzaktan merak içinde bakıyorlardı.
Nokia telefonlar günümüzde halen daha yaşlı amcalarımızın teyzelerimizin elinde gezmeye devam ediyor. Nadiren de olsa bu tür durumlar ile karşılaşabiliyoruz. Çok dayanıklı bir yapıya sahip olan Nokia 1100 model telefonlar yerine göre ikinci, üçüncü kattan düşse dahi hiçbir zarar görmüyordu. Ayrıca içerisinde barındırdığı birkaç oyun ile birlikte 2000’li yılların başında ayrı bir tercih sebebi olmuşlardır.
Nokia Telefon Üretimlerine Nasıl Başladı?
Nokia, ilk telsiz telefon sunumunu 1992 yılında muhteşem bir gururla yaptı. 1992 yılında piyasaya sunduğu Nokia 101 şirketin ilk telefonu olmasına rağmen oldukça kibar görünüyordu. Ayrıca ufak bir telsizi bulunan Nokia 101 cebe girdiği zaman fazla sorun da yaratmıyordu. Nokia ilk telsiz üretiminden sonra olumlu geri dönüşler aldı. Bu durum Nokia’yı daha da hırslandırdı.
Belirli aralıklar ile; 1996 yılında Nokia 1610, 1998 yılında Nokia 6120, 1999 yılında Nokia 3210, 2000 yılında Nokia 3310 ve yine 2000 yılında Nokia 8890 model telefonları üreterek ve piyasaya sunarak her geçen yıl markasına değer üzerine değer kattı. Ancak bu kadar büyüme Nokia’ya yetmiyor, daha büyük başarılar elde etmek için sabırsızlanıyordu.
Dünya’nın İlk Kameralı Telefonunu Nokia Üretti
Nokia 2001 yılında model ismi 7650 olan Dünya’nın ilk kameralı telefonunu üreterek adını tarihe yazdırdı. Henüz daha ilk telefonunu 1992 yılında üreten Nokia markalı şirket henüz daha 9 yıl geçmiş iken kameralı bir telefon üreterek tekrar tekrar gözleri kendi üzerine çekmeyi başarmıştı. Bugün kameralı telefonlar sıradanlaştığı için bizlere basit geliyor. Fakat o zamanlarda kameralı telefon görenler inanılmaz bir şaşkınlıkla incelemek istiyorlardı.
Kızaklı bir yapıya sahip olan Nokia 7650 2001 yılının sonlarında tanıtıldıktan sonra 26 Haziran 2002 tarihinde satışa sunuldu. Piyasada boy göstermeye başladığında 600 Euro’luk fiyat etiketi ile insanların karşısına çıkan Nokia 7650 inanılmaz derecede pahalı bir durumdaydı. Elbette o dönemlerde herkes bu telefona sahip olamıyordu.
Nokia’nın Farkındalığı
Örneğin nokia 101 ile birlikte aynı yıl içerisinde üretilen “Motorola İnternational 3200” isimli telefon Nokia’nın muadil cep telefonuna göre oldukça kaba görünüyor ayrıca Motorola İnternational 3200 cebe sığmıyordu. Nokia o dönemlerde piyasaya sunulan diğer telefonları göz önünde bulundurarak sürekli fizibilite çalışmaları yapıyordu. Nokia Araştırma ve Geliştirme çalışmaları ile insanların ihtiyaçlarını önceden gördü.
Nokia sürekli olarak gelişti. İnsanların önüne beğenebileceği kalitede ayrıca geniş özellik yelpazesine sahip telefonlar sunarak telsiz ve cep telefonları dünyasında inanılmaz bir devrim yaratmayı başardı.
Bir Devin Yıkılışı; Nokianın Çöküşü
Telsiz telefon piyasasını yıllar boyunca allak bullak eden Nokia markalı telefonlar için son yavaş yavaş görünmeye başlıyordu. 2007 yılında Apple, iPhone model telefonunu tanıtarak “akıllı telefon” sözcüğüyle göz önüne gelen ilk ürününü piyasaya sürdü. iPhone telefonlar piyasada tanındıkça, buna ek olarak bu yenilikçi telefonlar insanlar tarafından sevilmeye başladıkça Nokia cep telefonları eski değerlerini artık yavaş yavaş bitirmeye başlamıştı. Nokia, kendi işletim sistemi Symbian ile, farklı kitlelere hitap eden telefonlar geliştirse de iPhone’ların yakaladığı popülerliğe bir daha asla erişemedi ve her ürününde Pazar payı açısından bir adım daha geriye gitti. Şirket Symbian tarafında Nokia E6 ile klavye ve dokunmatik ekranı Blackbarry tadında sunmayı denedi, ardından Nokia E7 ile birlikte kızaklı klavye tasarımı bizleri karşıladı. Nokia daha sonra iPhone ve yeni filizlenen Android ile rekabet edebilmek için, 700 serisi telefonlarında kullandığı Symbian işletim sistemini, o dönemin telefonlarına biraz daha yaklaştırmaya çalıştı ancak, geliştiricilerin de Nokia’ya ve Symbian’a verdiği destek azalmaya başlayınca işler iyice çıkmaza sürüklendi.
Finlandiya’lı teknoloji devi Nokia’nın Symbian işletim sistemiyle birlikte piyasaya sürdüğü en son telefonlardan biri olan ve 41 MP kamerası ile dikkat çeken Nokia 808 Preview, ileride Lumia 1020 model telefon ile daha güçlü şekilde gelecek akıllı telefon çalışmalarının bir başlangıcı niteliğini taşıyordu. Nokia 808 gibi bir telefon, son yıllarda bu döneme ayak uydurarak gelseydi gerçekten çok ama çok başarılı olabilirdi.
2013 yılında 7.2 milyar Dolar’a Windows ve Windows Phone işletim sisteminin sahibi Microsoft’a satılan Nokia’nın akıllı telefon iş geliştirme birimi, o kadar kötü bir duruma gelmişti ki şirketin birkaç yıl önceki değeri 50 milyar dolar civarlarında seyir ederken 2013 yılındaki değeri yalnızca 7.2 milyar dolardı. Bu Nokia şirketi için inanılmaz büyük bir düşüş demekti. Yeni ürünler ile son çırpınışlarını yapan ve yeni ürünler geliştirmeye çalışan Nokia, Windows Phone işletim sistemine sahip telefonları piyasaya sürerek büyük bir hata yapmış oldu. Halihazırda piyasada Android ve İOS işletim sistemine sahip telefonlar kol gezerken ve bu kadar tercih edilirken piyasaya sunulan Windows işletim sistemli telefonlar hiç kimsenin umurunda olmadı.
Ancak yine de, Windows Phone işletim sistemiyle gelen Nokia telefonların getirdiklerinden bahsetmek olmaz. En başta, Windows Phone işletim sisteminin performans ve güç optimizasyonu oldukça başarılıydı. 512 MB RAM’e sahip Nokia Lumia 520, döneminin güçlü mobil grafiklere sahip oyunu Asphalt 8’i düşük grafik ayarlarında oldukça rahat çalıştırabiliyordu.
Nokia, Zeiss ortaklığıyla geliştirdiği kameralarla da fazlaca dikkatleri üzerine çekmeyi başarmış, hatta Lumia 920’nin çektiği fotoğraflar inceleme editörlerinden çok olumlu notlar almıştı.
Windows Phone efsanesinde Nokia’nın yaptığı belki de en başarılı iş, Nokia Lumia 1020’ydi 41 MP çözünürlüğe sahip bir kamera ile gelen bu akıllı telefon, o dönem Dünya’daki en büyük akıllı telefon kamera lensini taşıyordu. Kamera işlemcisi için özel bir çalışma yapan ve bu sayede 41 MP’yi telefonda yer alan Qualcomm işlemciyle rahatça çalıştırabilen Lumia 1020’nin çektiği fotoğraflar, netlik ve canlılık yönünden döneminin diğer rakiplerine göre oldukça iyiydi.
Bir de Microsoft’un klavyesi var tabii ki, Türkçe deyimleri bile şıp diye önerilenlerde gösteren o klavye uygulaması. Hala forumlarda dolaşırken, bu Windows Phone 8 ile gelen bu klavyeyi övenlerle karşılaşabilirsiniz. Şu anda aynı işi, SwiftKey klavye ile Android ve İos üzerinde sürdürmeye devam ediyor Microsoft.
Ancak bir işi ne kadar iyi yaparsanız yapın, rehavet ve yanlış seçimler, sizin başarılarınızın önüne en büyük engel olacaktır. Nokia’nın yaptığı en büyük hata, arkasından gelen tehlikeyi, “nasıl olsa biz iyi durumdayız, bir şey yapmaya gerek yok” diyerek görmezden gelmesi. Bu, çok başarılı bir telefon üreticisinin, akıllı telefon trendini kaçırması ve daha sonra tarihinin en başarısız dönemlerini de arkasında getirmesi olarak özetlenebilir.
Teknoloji devi Apple’ın iPhone markası altında tanıttığı telefonların 2007 yılından başlayarak yıllar içerisinde yenilik üzerine yenilik katarak gelişmesi üzerine Dünya’nın en büyük cep telefonu üreticisi olma unvanını kaybeden Finlandiya’lı dev Nokia, ilerleyen yıllarda çok büyük zorluklarla karşılaştı. Takvimler 2013 yılını gösterdiğinde artık Nokia son girişimi ile birlikte neredeyse tamamen batağa gömülmüş, piyasada cep telefonu denince akla ilk gelen şirket olan Apple ve onun telefonları iPhone’lar kendini sektörde tutundurmayı başarmıştı. Apple’ın iPhone 2G ile ilk telefon ürününü tanıtmasının üzerinden 14 yıl geçmesine rağmen Cupertino’lu dev, halen daha dünyanın 1 numaralı markası sayılmaktadır.
Microsoft, Nokia Mobile’ı satın aldıktan sonra, 2016 yılına kadar amiral gemisi, orta ve giriş seviyede Windows akıllı telefonlar üretip tüketicilerin ilgisine sunmuştu. Bazı telefonlar, fiyatları ve sunduğu özelliklerle dikkat çekmiş ve özellikle uygun fiyatlı telefon arayan tüketicilere hitap etmişti. Ancak 2016 yılının başlarında Microsoft, Windows Mobile üzerinde yaşadığı büyük başarısızlığın ardından Nokia markasının isim haklarını, Foccon’a sattığını açıkladı. Nokia ve Microsoft arasında yapılan anlaşmanın hükümlerinin Foccon ile de geçerli olması üzerine, 2016’nın sonuna kadar Nokia ismini taşıyan bir telefon piyasada göremedik. Daha sonra Foccon da, Nokia isim haklarını bir başka iş birliği yaptığı firma olan HMD Global’e kiraladı. Şu anda Nokia adıyla, Çin’deki Foccon üretim tesislerinden çıkan, Nokia’nın eski dönemlerinden çok da bir şey taşımayan akıllı telefonları piyasada görmeye devam ediyoruz. Kamera ve diğer alanlarda da Nokia’nın yerini Apple, Huawei ve Samsung gibi şirketlerin aldığını söyleyebiliriz.
Evet, bir kısmı bana, bir kısmı ise anlaştığımız yazara ait olan bu içeriğimizi umarız beğenişsinizdir. Gelecekte farklı özgün içeriklerle karşınızda olmaya devam edeceğim, hem hepsini benim yazdığım, hem de bu şekilde içinde bulunduğum makaleler sizlerle buluşacak. Peki Nokia’nın kaderi hakkında siz ne düşünüyorsunuz?
Bu arada, elbette her şey bu kadar değil. Yakın bir zamanda hazırlayacağım içerikte Nokia’nın 2007’den sonraki durumunu bayağı detaylı şekilde ele alacağım. O yazıya kadar görüşmek üzere, tabii arada başka içerikler gelecek, D.
